ریسک مایکروسافت برای بردن آینده
ماهنامه شبکه - شهريور1391 شماره 136

نویسنده: شون گالاگر منبع: آرس تکنیکا ترجمه: فرزانه برهمت

اشاره:
ماهنامه شبكه - آفیس مایکروسافت، همیشه یار و یاور ویندوز بوده است. اگرچه بیشتر مورد تحقیر واقع شده و اهمیتش درک نمی‌شود، در‌نهایت همین بسته نرم‌افزاری است که بارها و بارها جان ویندوز را نجات می‌دهد...

اين مطلب يكي از مقالات بخش ويژه نشريه ماهنامه شبكه در شماره 136 با عنوان آفيس 2013  مي‌باشد. جهت دريافت اين بخش ويژه به بخش پرونده‌هاي ويژه سايت مراجعه نمائيد.

 

آفیس مایکروسافت، همیشه یار و یاور ویندوز بوده است. اگرچه بیشتر مورد تحقیر واقع شده و اهمیتش درک نمی‌شود، در‌نهایت همین بسته نرم‌افزاری است که بارها و بارها جان ویندوز را نجات می‌دهد. در حالی که رویدادهای معرفی ویندوز بسیار پر سروصدا بوده و با هیجان شدیدی همراه هستند، آفیس کار دشوار عادت دادن کاربران با نسل‌های مختلف رابط‌های کاربری را بر‌عهده دارد. آفیس قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی را فراهم می‌کند که باعث می‌شود ناز و ادای کاربران کمتر شده و راحت‌تر به سیستم‌عامل ویندوز روی بی‍اورند (حداقل تا زمانی که سرویس پک 2 عرضه شود).این وظیفه بر دوش آفیس 2013، نسخه جدید این مجموعه نرم‌افزاری که به تازگی در همایشی در سان‌فرانسیسکو معرفی شد، بیش از سایر نسخه‌ها سنگینی می‌کند. بالمر، مدیرعامل مایکروسافت، در این همایش گفت: «ما به شدت احساسی همانند سال 1995 داریم.»در نگاه اول،‌ باید گفت که مایکروسافت هنوز «همه چیز» را در این نسخه اولیه برای بررسی‌کنندگان آشکار نکرده است و به همین دلیل، هنوز بسیاری از قابلیت‌ها و ویژگی‌های این نسخه ناگفته باقی مانده‌، اما خطوط کلی و پایه‌های آفیس در این نسخه اوليه هم به‌خوبی آشکار است.

در این ویرایش، برخی برنامه‌ها تنها ظاهری جدید را تجربه می‌کنند اما در عملکردشان تغییر چندانی حاصل نشده است. این وضعیت  به‌زودی با عرضه نسخه اصلی تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال، برنامه‌هایی نظیر وان‌نوت و Lync از وضعیتی که در هنگام عرضه رسمی خواهند داشت، بسیار دور هستند. سایر برنامه‌ها قابلیت‌های افزوده فراوانی دارند که در کنار تغییرات جزئی و بهینه‌سازی‌های گام‌به‌گام، دلایل کافی برای ارتقا به این نسخه را فراهم می‌آورند. اما از دید ما اساسی‌ترین تغییرات نه در قابلیت‌های نرم‌افزارها، که در ساختار و بسته‌بندی و ارائه کل مجموعه رخ داده است. مایکروسافت پلتفرم آفیس را به‌شدت با کلاود، سرویس‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی ترکیب کرده است.همچنین مایکروسافت به صورتی اساسی، شیوه خرید مصرف‌کنندگان و مشتریان سازمانی را تغییر داده است. کاربران، دیگر آفیس را نه به صورت یک دیسک در یک بسته‌بندی، که به صورت سرویس مبتنی بر حق‌اشتراک و استریم‌شده دریافت خواهند کرد.

این تغییرات بخشی از یک تحول راهبردی بزرگ‌تر در مایکروسافت است. آفیس 2013 چیزی بیش از تازه‌سازی محصول تولید محتوای همه‌گیر مایکروسافت است. مایکروسافت آشکارا به آفیس 2013 به چشم نقطه اتکای راهبردی ویندوز و پلتفرم ابری شرکت می‌نگرد. این راهبرد، انتقال از دید پی‌سی محور به دیدی اکوسیستمی متشکل از انواع دستگاه‌ها، انتقال از نسخه‌های قدیمی ویندوز به ویندوز 8 و انتقال از فروش نرم‌افزار به اشتراک‌های کلاود‌محور را شامل می‌شود.حتی اگر ویندوز 8 خیمه اصلی این راهبرد باشد، آفیس است که ستون‌های نگه‌دارنده این خیمه را می‌سازد:

  برای افزایش اقبال عمومی به موبایل‌ها و تبلت‌های مایکروسافتی، برنامه‌های مختلف آفیس در تمام دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز 8 نسخه RT وجود خواهند داشت و نسخه‌هایی از برنامه‌های اصلی این مجموعه برای ویندوز‌فون هم در دسترس خواهد بود.  برای کمک به انطباق ویندوز 8 روی پی‌سی‌ها، مایکروسافت ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدیدی را (بیشتر در حوزه رابط‌های کاربری مبتنی بر لمس یا قلم) روی این سیستم‌عامل جدید عرضه می‌کند. همچنین نسخه‌های متروی دو برنامه آفیس برای نمایش قابلیت‌های رابط کاربری مترو عرضه خواهد شد.  در جهت فراهم‌آوردن راهی بهتر برای ساخت سرویس‌های ارزش افزوده مخصوص آفیس توسط شرکای طرف سوم (و همین‌طور کسب درآمد پایدار و مستمر)، مایکروسافت API جدیدی مبتنی بر HTML 5 و جاوا اسکریپت برای یکپارچه‌سازی سرویس آفیس عرضه کرده است که با نام رمز Agave شناخته می‌شود. البته این شرکت، سیستم قدیمی VBA را هم در کنار تمام این موارد حفظ کرده است.  با عرضه آفیس به عنوان سرویسی ماهانه (هم برای کاربران و هم سازمان‌ها) که به پلتفرم آفیس  ۳۶۵ (Office 365) متصل است، مایکروسافت امید دارد که بتواند برتری و سلطه خود را در بازار دسکتاپ، در برابر رقبای کلاود محور دیگر، مانند گوگل، حفظ کند. مایکروسافت به این ترتیب قصد دارد کل سیستم اقتصادی بازرگانی نرم‌افزارهای کاربردی خود را نیز متحول کند.در نتیجه، آفیس 2013 همانند پلی به نظر می‌رسد که دنیای قدیمی دسکتاپ مایکروسافت را به آینده شرکت که ترکیبی از کلاینت‌ها و کلاود است، متصل می‌سازد.برای آزمودن دقیق نسخه اولیه آفیس، ما آن را روی پلتفرم‌های مختلفی نصب کردیم. تبلت‌های ویندوز 8 سامسونگ از طرف مایکروسافت برای آزمایش نسخه تبلت آفیس، در اختیار ما قرار داده شد و خود ما نیز مجموعه کامل آفیس را روی ویندوز 7 و نسخه دسکتاپ ویندوز 8 نصب کردیم. بررسی‌های ما همچنین چندین حساب کاربری از نسخه اولیه آفیس روی سرویس‌های به روز شده آفیس ۳۶۵ را نیز شامل می‌شود. برای آزمایش، آفیس را به یک محیط قدیمی Exchange نیز متصل کردیم. برخی موارد، در این نسخه ابتدایی که ما در اختیار داشتیم هنوز در دسترس نبود، اما مایکروسافت آن‌ها را در یک نمایش اختصاصی به ما نشان داده بود. ما به چنین قابلیت‌هایی، که نتوانستیم آن‌ها را آزمایش کنیم، تنها به اختصار اشاره کرده‌ایم. در این مقاله به کل نرم‌افزار آفیس به عنوان یک مجموعه اداری و همچنین آفیس ۳۶۵ (Office 365)نگاهی گسترده‌تر خواهیم داشت. هدف این است که ببینیم آیا آفیس‌2013 می‌تواند تمام اجزای راهبرد پلتفرم مایکروسافت را به هم متصل کند یا پلی به ناکجاآباد خواهد بود؟پاسخ این پرسش به این بستگی دارد که شما دیدگاه مایکروسافت در مورد جهان ویندوز محور را بپذیرید یا نه. بسیاری از سازمان‌ها با پذیرش پلتفرم ویندوز/آفیس/کلاود مایکروسافت منافع زیادی را نصیب خود خواهند کرد، البته همین تغییرات ممکن است درست مانند تغییرات اساسی رابط کاربری آفیس در نسخه 2007، بسیاری را گیج کند. اما برای دیگرانی که در حدود دو سال پیش به نسخه جدید آن زمان (2010) مهاجرت کرده‌اند، تغییرات آن‌چنان زیاد نیست که آنان را به ارتقا ترغیب کرده یا حتی به انتخاب مایکروسافت در برابر سایر فراهم‌کنندگان خدمات کلاود متمایل کند. (شکل1)

شكل 1: ده عنصر اصلی سازنده آفیس 2013، به همراه لینکی به سرویس آفیس‌۳۶۵. سیلورلایت این وسط زیادی است!

در جست‌وجوی آفیس رویایی


پی.‌جی.‌هاف، نایب رئیس گروه آفیس مایکروسافت در یک نشست خصوصی معرفی پلتفرم آفیس، اعلام کرد که برنامه‌ریزی برای آفیس 2013 همزمان با برنامه‌ریزی تیم ویندوز برای ارائه ویندوز‌8 آغاز شد. او می‌گوید: «وقتی ما برنامه‌ریزی را شروع کردیم، نمونه‌هایی از بازار مصرف را بررسی می‌کردیم تا ببینیم که از نتایج کدام تغییر اساسی باید بهره‌مند شویم.»این برنامه‌ریزی موازی باعث شد که هر دو گروه، روی سه حوزه تمرکز کنند. حوزه نخست چیزی بود که به‌سادگی «مصرفی کردن IT» نامیده می‌شد و ظهور و رواج تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند را نیز شامل می‌شد. هاف می‌گوید: «پیش از این‌که تبلت‌ها و نسل‌های جدید تلفن‌های هوشمند عرضه شوند، ما فرصتی را که در اثر افزایش تعداد و رونق این ابزارها به‌وجود می‌آمد، دیده بودیم.» تیم آفیس تصمیم به انجام هر کاری که می‌گرفت، باید موبایل‌ها و تبلت‌ها را نیز مد نظر قرار می‌داد. آن هم نه تنها تبلت‌های x86، بلکه تبلت‌های ARM و گوشی‌ها هم باید


 دیده می‌شدند.در درون مایکروسافت بحث‌های فراوانی بر سر این نکته در گرفت که آیا سیستم‌های لمسی، رابط‌های کاربری مهم بعدی هستند یا سیستم‌های تشخیص صدا. سیستم‌های لمسی در این مناقشه پیروز شدند؛ چه در تیم ویندوز 8 و چه در گروه توسعه آفیس و این انتخاب به‌شدت طراحی رابط کاربری برنامه‌ها در مجموعه آفیس را تحت‌تأثیر قرار داد. این برنامه‌ها باید هم به عنوان برنامه‌های سنتی پی‌سی با صفحه‌کلید و ماوس کار می‌کردند و هم با سیستم لمسی یا قلم روی تبلت‌ها سازگار می‌بودند.هاف می‌گوید که هر دو تیم ویندوز 8 و آفیس، «فرصت‌های فراوانی را در تعامل با مردم و شبکه‌های اجتماعی» مشاهده کردند که «هم در میان مصرف‌کنندگان و هم در قشر پیشرو سازمان‌ها» وجود داشت. چنین توجهی به شبکه‌های اجتماعی، پیش از این نیز خود را در خرید شرکت Yammer توسط مایکروسافت و ارتباط قوی این شرکت با فیس‌بوک نشان داده بود.برخی از یکپارچه‌سازی‌های انجام گرفته با شبکه‌های اجتماعی، پیش‌تر و از طریق تلفیق “Social Connector” با سیستم مدیریت مخاطبان آوت‌لوک، راه خود را به مجموعه آفیس باز کرده بودند. اما آفیس 2013 قابلیت‌های کار گروهی و شبکه‌های اجتماعی را به سطحی بالاتر ارتقا داده و آن‌ها را با رابط کاربری بیشتر برنامه‌های آفیس ادغام کرده است.مایکروسافت همچنین تعدادی قابلیت مشابه شبکه‌های اجتماعی؛ نظیر پی‌گیری کردن افراد (Follow) یا به‌روزرسانی وضعیت کاربر (Status) را به سرویس ابری Office 365 که از نو طراحی شده، افزوده است.


اما شاید بزرگ‌ترین روندی که مایکروسافت قصد داشت آن را به صورتی عمیق‌تر در آفیس پیاده کند، کلاود و سرویس‌های اینترنتی بود. هاف توضیح داد که مایکروسافت از هنگام عرضه نسل قبلی آفیس (از طریق سرویس‌هایی مانند آفیس ۳۶۵ و SkyDrive) سرمایه‌گذاری فراوانی را روی کلاود انجام داده است. اما در نسخه جدید آفیس، کلاود و سرویس‌های اینترنتی (چه متعلق به مایکروسافت و چه سایر شرکایش) در مرکز و خط مقدم تمام مجموعه جای گرفته‌اند. شاید آشکارترین نمونه این اتفاق، تغییر انقلابی مایکروسافت در شیوه عرضه آفیس 2013 باشد که آن را به صورت یک سرویس اشتراکی استریم‌شده از کلاود نیز عرضه می‌کند. (شکل2)

شكل 2:به محض نصب شدن، آفیس رؤیای سلطه بر جهان را به نمایش می‌گذارد!


استریم، حق اشتراک و سینک


مایکروسافت با عرضه آفیس 2013، مدل تجاری سنتی خود را کنار نخواهد گذاشت. آفیس 2013 هنوز هم به صورت مجوزی مادام‌العمر عرضه خواهد شد. حتی نسل بعدی سرورهای آفیس (نظیر SharePoint، Exchange، Project و Lync Server) نیز به همین شکل عرضه خواهند شد. مایکروسافت همچنین آفیس را روی ویندوز RT نیز عرضه خواهد کرد. بخشی از مجموعه نرم‌افزارهای آفیس (شامل ورد، اکسل، پاورپوینت و وان‌نوت) از پیش، روی تمام دستگاه‌های ویندوزی مبتنی بر پردازنده‌های ARM نصب خواهد شد.اما تفاوتی ندارد که هزینه این مجموعه چگونه پرداخت می‌شود، عده کمی آفیس 2013 را روی دیسک‌های براق پلاستیکی، یا همان سی‌دی‌ها، دریافت خواهند کرد. چرا‌که مایکروسافت تمام نسخه‌های مختلف مجموعه آفیس 2013 و حتی تک تک نرم‌افزارهای آن را به صورت استریم از طریق کلاود عرضه می‌کند. این موضوع هم سرویس ابری آفیس ۳۶۵و هم نرم‌افزارهای مستقل آفیس برای کاربران تجاری و مصرف‌کنندگان را شامل می‌شود. این حرکت نشانه‌ای از درک این موضوع است که بسیاری از ابزارهای محاسباتی مانند تبلت‌ها و اولترابوک‌ها بدون درایوهای نوری عرضه خواهند شد. از سوی دیگر این روشی مستقیم برای مبارزه با رقبای فراهم‌کننده خدمات ابری است. هرچند مایکروسافت نسخه استریم‌شده آفیس 2010 را نیز به همراه برنامه اشتراک نسخه Professional Plus 2010 عرضه کرده است و از همان فناوری Click and Run برای توزیع نسخه آزمایشی آفیس 2010 میان مصرف‌کنندگان سود برده است، این نخستین‌باری است که مایکروسافت تمام برنامه‌های موردنیاز کاربران را از طریق کلاود استریم می‌کند.


 Retrieved from Shabakeh Mag Site